در سال‌های اخیر پیشرفت تکنولوژی باعث تغییر و تحولات عظیمی در صنعت لجستیک شده است. به نظر می‌رسد این اتفاق در زمان بسیار درستی رخ داده است. زیرا تجارت الکترونیک بازار گرمی پیدا کرده و فروش در آنها به اوج رسیده است. البته ناگفته نماند که کسب و کارهای این صنعت با مشکلات زیادی در زنجیره تامین روبرو شده‌اند. حالا تصور کنید پروسه انتخاب کالا و اعلام کمبود در موجودی انبار به صورت اتوماتیک انجام شود، جالب نیست؟ این دقیقا خصوصیات انباری است که در آینده بسیار نزدیک با آن روبرو خواهیم بود: « انبارداری هوشمند».
انبارداری هوشمند چیست ؟
انبار هوشمند مکانی است که تمام فعالیت‌هایی که باید در انبار انجام بگیرد، از ذخیره سازی کالا گرفته تا چیدمان و انتخاب کالا برای ارسال سفارش به صورت اتوماتیک انجام شود. این نوع انبارها برخلاف انبارهای سنتی از بروزترین فناوری و اصول انبارداری حرفه‌ای برای ساده کردن هرچه بیشتر فعالیت‌های داخلی مجموعه استفاده می‌کنند.
اگرچه هنوز هم به صورت تقریبی، 80 درصد انبارها از هیچ تکنولوژی اتوماتیکی استفاده نمی‌کنند، اما سرمایه‌گذاری در این حوزه به طرز قابل توجهی طرفدار پیدا کرده است. طبق آمار و ارقام به دست آمده، تکنولوژی اتوماسیون انبار تا سال 2030 تا 37.6 میلیارد دلار رشد خواهد کرد. حتی پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2024 تعداد کارفرمایانی که به سمت اتوماسیون فرایند و اصول انبارداری روی می‌آورند تا 27 درصد افزایش پیدا کند.
مزایای انبارداری هوشمند
حتما با خودتان فکر می‌کنید «اتوماسیون فعالیت‌های انباردار هزینه بسیار بالایی خواهد داشت»، بله جواب سوالی که در ذهنتان نقش بسته مثبت است. مطمئناً انبار هوشمند هزینه و زمان بسیار بالایی را می‌طلبد. اما نگران نباشید ارزشش را دارد. در ادامه به بررسی برخی از مزایای انبارداری هوشمند می‌پردازیم:
- بهره‌وری بیشتر
- دقت بالا و در نتیجه خطای کمتر
- کاهش مخارج و هزینه‌ها
- کاغذبازی کمتر
- ساعت کار منعطف‌تر
- نیروی اتوماتیک کمک‌رسان نیروی انسانی
- صدمات کمتر
- بینش بهتر
- رضایت بیشتر مشتری
10 اقدام موثر در جهت انبارداری هوشمند
اساسا هوشمند سازی انبار، فعالیت‌های مربوط به انبارداری را با کیفیت میکند، اما اقداماتی که در جهت این امر انجام می‌شوند کدامند و آیا اصلا کیفیت فرآیند تحویل بار به مشتری را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟ در اینجا به مهمترین اقدامات لازم در جهت هوشمند سازی فرایند دریافت، ارسال، چیدمان و کلا انجام سفارشات در انبار می‌پردازیم.
سیستم مدیریت انبار
بنیان و اساس انبارهای هوشمند چیزی جز سیستم مدیریت انبار نیست که می‌تواند هم در محل انبار و هم در سرویس‌های مبتنی بر فضای ابری راه‌اندازی شود. سیستم مدیریت انبار فرایند زنجیره تامین شما را شفاف می‌سازد تا جایی که می‌توانید برخی از مراحل کار را با شرکا و مشتریان خود به اشتراک بگذارید. این سیستم تکمیل کننده مابقی فعالیت های انبار شماست که مزایای بسیاری را به همراه خواهد داشت:
- بهینه سازی چیدمان انبار
- دسترسی سریع به داده‌های باکیفیت
- ساده‌سازی فعالیت‌ها
- موجودی دقیق کالاهای انبار
- ایمنی و امنیت بهتر
- روابط بهتر با تامین کننده و مشتری
- تگ RFID
اگر تعداد اقلام ورودی و خروجی انبار شما زیاد باشد، قطعا به سیستم ردیابی کالای پیشرفته نیاز خواهید داشت. تنها راهکار برای انبار شما استفاده از تگ‌های RFID است. RFID مخفف عبارت radio wave-based technology به معنای تکنولوژی مبتنی بر امواج رادیویی است. به لطف این فناوری و با استفاده از تگ‌ها به راحتی می‌توان موقعیت کالا در انبار را ردیابی کرد.
تگ‌های RFID برچسب‌های کوچک و مقرون به صرفه‌ای هستند که انباردار به کالاها و پالتها می‌چسباند. اسکنر RFID قادر است در لحظه تا 1000 تگ را اسکن کند و اطلاعات را به سیستم مدیریت انبار گزارش دهد. از این اطلاعات می‌توان در مدیریت کالا ، ردیابی سفارش و این قبیل فعالیت ها استفاده کرد.
اینترنت اشیا (IOT)
اینترنت اشیا جزء جدانشدنی انبار هوشمند است. فرایند کار به این صورت است که به تمامی ماشین‌ها و دارایی‌های مهم انبار سنسورهایی متصل می‌شود تا بتوان از جابه‌جا شدن آنها مطلع شد. برای مثال با استفاده از سنسورهایی که در بخش محصولات سرد قرار می‌گیرد، به راحتی می‌توانید درجه حرارت فضا را کنترل کرده و نهایتا مانع از خراب شدن محصولات شوید. سنسورهایی هم وجود دارند که قادرند عملکرد ماشین آلات را گزارش دهند. از این طریق انباردار در صورت خرابی قطعات به سرعت وارد عمل می‌شود و فکری به حال تعمیر آنها میکند.
گجت‌های پوشیدنی در انبار هوشمند
کارمندانی که مسئول انجام فعالیت‌های سرعتی و حساس هستند، باید گجت‌هایی را بپوشند که از طریق آنها بتوانند خیلی راحت و بدون استرس در آن فضا وظایفشان را انجام دهند. منظورمان از گجت همان عینک‌های اسمارت، کلاه ایمنی یا حتی رباتهای خدماتی و سرویس‌دهنده (exoskeleton) است. اوپراتورها می‌توانند وظایف خود را از طریق هدست بشنوند. به عنوان مثال کالای مورد نظر برای ارسال را از قفسه انتخاب کنند. حتی اوپراتورها اتمام فعالیتشان را از طریق ویس به مابقی پرسنل اعلام می‌کنند تا در سیستم مدیریت ثبت شود.
هوش مصنوعی
اگر یک ماشین بتواند داده‌های موجود از گذشته را بررسی کند و از آنها یاد بگیرد، به این فرآیند هوش مصنوعی گفته می‌شود. هوش مصنوعی به طریقی مشابه با روش آموزش انسانی، اطلاعات را از داده‌ها به دست می‌آورد و از طریق فرآیند یادگیری ارتقا پیدا میکند. این فرآیند عمدتاً از دو نوع اصلی یادگیری شامل یادگیری نظارت‌شده و یادگیری بدون نظارت استفاده میکند.
یادگیری ماشین هم دقیقا فرایندی است که ماشین بر اساس این اطلاعات و تجربیات آموزش می‌بیند و الگوریتمی خودآموز دارد. انبارهای هوشمند از هر دو تدبیر برای بخش‌هایی مثل مدیریت انبار، برنامه کارکنان و فرایند بسته‌بندی کالا و این نوع مسئولیت‌ها استفاده می‌کنند.
زمانی که فناوری هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و تجزیه و تحلیل داده را در انبار خود به کار می‌گیرید، به لطف آنها می‌توانید فرایندهای لجستیک (حمل و نقل کالا)، درک بهتر رفتار مشتری و پیش بینی تغییرات بازار را بهینه تر مدیریت کنید. طبق آخرین اطلاعات منتشر شده، 31 درصد از کسب و کارها مدت‌ها است که به این سبک گره خورده‌اند. پیش بینی می‌شود در طی 5 سال آتی این عدد تا 48 درصد دیگر هم افزایش پیدا کند.
تکنولوژی واقعیت فراگیر
انبارهای هوشمند از راهکارهای متنوعی مثل واقععیت مجازی و واقعیت افزوده برای بهبود عملکرد این فضا استفاده می‌کنند. برای مثال می‌توان از هر دو نوع دوربین‌های VR وAR برای طرح بندی انبار استفاده کرد. دوربین های VR بهترین گزینه برای مواردی مثل آموزش کاربرد ماشین‌های سنگین هستند.
ابزارهای انتخاب اتوماتیک کالا
یکی از طاقت فرساترین اقداماتی که در انبار انجام می‌شود، فرایند چیدمان و انتخاب کالاهایی است که مشتر‌ها سفارش داده‌اند. از آنجایی که این کار پرسنل انبار فعالیتی تکراری است ک در یک روز بارها مجبور به انجام آن هستند، احتمال وقوع خطا در آن بسیار زیاد است. برای اتوماتیک کردن این فعالیت در انبار راهکارهای متنوعی وجود دارد.
برای مثال Pick to light یا PTL یک فناوری انتخاب سفارش برای انبارها و مراکز توزیع است. PTL برای نشان دادن مکان کالا و کمک به پرسنل انبار برای پیدا کردن کالای مورد سفارش از چراغ و ال ای دی بر روی قفسه‌ها استفاده می کند. استفاده از برچسب‌های RFID به همراه چرخ دستی‌های متحرک در انبار نیز می‌تواند فرآیند انتخاب کالای مورد سفارش را ساده کند.
وسایل نقلیه خودکار ( AGVs)
فرایند ذخیره‌سازی و ردیابی کالاهای موجود در انبار قسمت دیگری است که اگر در این فضا به صورت اتوماتیک انجام شود، در بهبود عملکرد انبار تاثیر بسزایی خواهد داشت. بنابراین به لطف وسایل نقلیه خودکار طیف وسیعی از فعالیت های انبار را می‌توان اتوماتیک کرد. این فعالیت‌ها عبارتند از :
- چیدمان پالتها، قفسه‌ها و مابقی نگهدارنده‌ها
- چیدمان قرقره‌‌های عمودی و افقی
- ذخیره پالتها در قفسه‌های انبار
- بارگیری و تخلیه خودکار تریلی
- کوبات‌ها یا رباتهای همکار
کوبات‌ها در اصل رباتهای کاملا مستقلی هستند که می‌توانند به عنوان همکار در کنار نیروی انسانی مشغول به کار باشند. این ربات‌ها توانایی انجام همه امور را به تنهایی ندارند. انبارهایی که از کوبات‌ها استفاده می‌کنند معمولا روند اصلی کار خودشان را حفظ می‌کنند. یعنی به زیر ساخت اصلی انبار دست نمی‌زنند، بلکه به کمک این ربات‌ها عملکرد انبار را بهبود می‌بخشند. کوبات‌ها می‌توانند در فعالیت‌هایی مثل چیدمان، بسته‌بندی و مدیریت انبار کمک کنند.
جمع بندی؛ سیستم های ذخیره سازی و ردیابی خودکار کالا
سیستم‌های خودکار در انبارداری هوشمند به تازگی وارد عرصه مدیریت انبار نشده‌اند، بلکه دهه‌ها است که مورد استفاده قرار می‌گیرند. نمونه‌هایی از این سیستم‌ها دستگاه‌های بالابر و پایین‌آورنده پالت، نوار نقاله، ماشین‌های بازیابی محصول و سیستم‌های کنترل انبار هستند. فناوری خودکار دوام بسیار خوبی دارد و عملکرد ثابتی را در حمل و نقل محصول برای بهبود کارایی و تکمیل نیروی انسانی ارائه می‌دهد.
مطمئنا بعد از خواندن این مقاله، باور این مسئله که «به زودی انبارداری هوشمند جایگاه بسیار خوبی در میان کسب و کارها پیدا میکند» آنقدرها سخت نیست. استفاده از تمامی تسهیلاتی که در این مقاله به آنها اشاره کردیم به بهبود و استقلال هر چه بیشتر فرایند انبارداری کمک خواهد کرد.
با به کارگیری این فناور‌ی‌ها می‌توانید هزینه‌های موجود در انبار را کاهش دهید، به عملیات انبارداری کسب و کارتان سرعت ببخشید و به صورت کلی تجربه مشتری از خرید و سفارش از انبارتان را لذت‌بخش کنید.
سیستم های agvs داخل ایران هست؟