HSE چیست؟
بهداشت، ایمنی و محیط زیست که به اختصار HSE نامیده میشود، مجموعهای از ابزارها، سیستمها و فرایندهاست که با به کارگیری آنها از بروز مشکلات بهداشتی و آسیبهای جسمی برای کارکنان شرکتها جلوگیری کنیم و در عین حال سلامت محیط زیست را حفظ نماییم. HSE مخفف سه کلمه Health, Safety, Environment است که به معنی “سلامت، ایمنی و محیط زیست” میباشد. شما ممکن است در یک شرکت یا سازمان با مجموع عملکرد مالی و کسب و کاری خوب کار کنید، اما با چالشهایی در مدیریت کاهش حوادث، مراقبت از سلامت کارکنان یا رعایت الزامات قانونی و انتظارات اعضای داخلی در رابطه با مدیریت مسائل زیستمحیطی روبرو باشید.
بهداشت، ایمنی و محیط زیست که به اختصار HSE نامیده میشود، درباره همین موارد است. HSE مجموعهای از ابزارها، سیستمها و فرایندهاست تا از بروز مشکلات بهداشتی و آسیبهای جسمی برای کارکنانمان جلوگیری کنیم و محیط زیست را حفظ نماییم. از بیشتر جهات، این ۳ مورد محورهای اصلی و اهداف فرآیند HSE در یک شرکت یا سازمان هستند. البته این ۳مورد همه چیز را پوشش نمیدهند. شما علاوه بر چالشهای HSE خودتان، ممکن است تأمینکنندگانی داشته باشید که از نظر ایمنی در مقابل آنها مسئولیت داشته باشید. بخش زیادی از کار مربوط به HSE تحلیل و رعایت احتیاطها و ایجاد موانع لازم در برابر هرگونه ریسک و خطری است که از درون سازمان و از طریق ذینفعان خارجی به وجود میآید.
هدف HSE
هدف ما جلوگیری از آسیب دیدن و مصدوم شدن کارکنان است، اما با وجود این، همچنان شاهد وقوع حوادث و رخدادهای غیرمترقبه در تمام صنایع هستیم. این در حالی است که میدانیم هرگز حادثهای رخ نداده است که امکان پیشگیری از آن وجود نداشته باشد. یک حادثه در یک شرکت یا سازمان میتواند بالقوه به کارکنان، محیط زیست یا داراییها آسیب برساند و حتی شهرت شرکت را نیز خدشهدار کند.
برای حفظ و تضمین ادامه پایدار کسب و کار، HSE باید به طور محکم در شرکتها و سازمانها اجرا و به خوبی در آنها نهادینه شود. این کار نیاز به رهبری ایمنی قوی دارد. مدیریت شرکتها باید آن را با اولویت بالایی دنبال کنند و حتی بخشی از ارزشهای شرکت نیز بدانند. برای داشتن یک سیستم HSE کاملاً عملیاتی شده، شرکتها و سازمانها نیاز به مشارکت کامل در سطوح استراتژیک، تاکتیکی و عملیاتی دارند.
سازماندهی اچ اس ای
برای کسب دانش دقیق در مورد وضعیت HSE در یک شرکت، تمام کارهای مربوط به HSE باید شامل پرسنلی از سطوح استراتژیک، تاکتیکی و عملیاتی باشد. طرح HSE شرکت، نقش و وظایف تمام سطوح کار HSE را برای هم کارمندان شرکت و هم شرکتهای خدماتی و تأمین کننده توصیف میکند.
مدیریت استراتژیک:
مدیریت ارشد شرکت، اهداف استراتژیک را تعیین میکند و الزامات داخلی HSE شرکت را تنظیم کرده و سیستمهایی برای تضمین رعایت مقررات و کاهش تهدیدات آسیبهای پرسنلی، محیطزیستی و داراییها ایجاد مینماید. این الزامات میتوانند از طریق روشهایی از قبیل رویهها، سیاستهای شرکت و طرح HSE از طریق سیستم مدیریت شرکت ابلاغ شوند.
نقش مدیریت ارشد شرکت تضمین این است که وسایل و منابع لازم برای سطح تاکتیکی که معمولاً برنامههایی برای دستیابی به اهداف HSE تدوین میکند، در دسترس باشد. مدیریت باید از ابتدای طرح ایده در مورد یک پروژه جدید و همچنین در طول مدیریت مناقصه تا نهایی شدن پروژه، در مورد پیاده سازی HSE PLAN فکر کند.
مدیریت تاکتیکی:
سطح تاکتیکی معمولاً توسط مدیر HSE شرکت و متخصصان HSE انجام میشود. سطح تاکتیکی وضعیت HSE را اندازهگیری و تحلیل کرده و با انتخاب ابزار و روشهایی اقداماتی را برای بهبود سطح HSE تا رسیدن به اهداف تعیین شده برنامهریزی میکند. این کار میتواند با رویکردی هوشمندانه و پیگیری تمام گزارشهای حادثه و آمار آنها که اغلب اطلاعاتی در مورد مسائل ایمنی و فرهنگی محیط کار ارائه میدهند، انجام شود. این گزارشها معمولاً به موارد زیر طبقهبندی میشوند:
- اندازهگیری وضعیت ایمنی مانند LTIF، TRIR و غیره
- طبقهبندی حوادث مانند: حادثه نزدیک به وقوع، مشاهده و غیره
- طبقهبندی آسیبها مانند: FAT، LWC، RWC، MTC و غیره
- طبقهبندی وضعیتها مانند: افتادن اشیاء، لغزش، تلوتلو خوردن و غیره
با داشتن اطلاعات گزارشدهی و آمار، تا حدودی امکان سنجش اینکه کدام مسائل باید اولویتبندی شوند وجود دارد. این مسائل میتوانند شامل مواردی مانند دستورالعملهای ایمنی، آموزش پرسنل، فرهنگ ایمنی، رفتارهای ایمنی، آموزش عوامل انسانی، مدیریت شایستگیها، مهارتهای ارتباطی و غیره باشند. سطح تاکتیکی همچنین بررسی حوادث را انجام میدهد. این بررسیها معمولا طبق استانداردهای تصویب شدهای مانند Bow-tie، TapRoot، Tri-Pod یا Five Why انجام میشوند. تمام نتیجهگیریها و ریشهیابیهای توصیف شده در گزارش حادثه باید توسط سطح تاکتیکی پیگیری شوند که ممکن است منجر به تغییر رویهها، سیاستها یا برنامهها گردد.
مدیریت عملیاتی:
با در اختیار داشتن برنامههای سطح استراتژیک و تاکتیکی، سطح عملیاتی قابل اجراست. اغلب یک افسر HSE محلی شرکت مسئول مدیریت HSE در سطح عملیاتی است و وظیفه سطح عملیاتی اجرا و تضمین رعایت برنامه تاکتیکی است. وظایف یک افسر HSE محلی (HSE عملیاتی) علاوه بر نظارت روزانه بر ایمنی محل کار، انجام ارزیابیهای ریسک عملیاتی مانند شناسایی خطر/HAZOP، ALARP و RAMS و برگزاری جلسات توجیهی ابزار و گزارش دهی به مدیر HSE شرکتی (سطح تاکتیکی) میباشد.
مدیریت بحران
مقابله با وضعیتهای اضطراری نیز یکی از وظایف افسر HSE است. هنگامی که وضعیت اضطراری بزرگتری رخ میدهد، مهم است که شرکت آمادگی پاسخگویی فوری و به موقع داشته باشد. بنابراین، اکثر شرکتها طرح پاسخ اضطراری دارند که تمام وظایف را برای ذینفعان داخلی و خارجی و منابع در دسترس در صورت وقوع وضعیت اضطراری توصیف میکند. هنگام وقوع حادثه، تنها چیزی که میخواهیم، نجات جان افراد، محافظت از محیطزیست، حفظ داراییهای سالم و محافظت از شهرت شرکت است. اگر بتوانیم این کار را انجام دهیم، شانس ادامه کسب و کارمان وجود دارد. برنامهریزی منظم، رویهها، مهارتها و آموزشهای لازم برای تضمین پاسخ کافی به وضعیتهای بحرانی مختلف مورد نیاز است.
بعضی از اعضای تیم مدیریت اضطراری برای پاسخ مستقیم به حادثه، بعضی برای مدیریت پیامدها و بعضی برای مدیریت ادامه کسب و کار شرکت سازماندهی میشوند. به همین دلیل اکثر سازمانهای مدیریت بحران معمولاً به 3 بخش تقسیم میشوند:
- خط اول (عملیاتی) بهطور مستقیم حادثه محلی را مدیریت میکند
- خط دوم (تاکتیکی) پیامدهای حادثه را از دفتر مرکزی مدیریت میکند
- خط سوم (استراتژیک) ادامه کسبوکار را از دفتر مرکزی مدیریت میکند
آموزش HSE؛ ما میتوانیم به شما کمک کنیم
ما در آکادمی علم و صنعت شیخ بهایی قادر به ارائه راهکارها، ابزارها و آموزشهای لازم برای ایجاد یک زیرساخت مستحکم هستیم تا مدیریت وضعیتهای مختلف را آسانتر کنیم. سیستمها، ابزارها و آموزشهای ما بر اساس ارزیابیهای دقیق ریسک بوده و امکان مقابله با وضعیتها و کاهش خسارات احتمالی به افراد، محیطزیست، داراییها و شهرت شرکت را فراهم میکنند.
طی سالهای گذشته، موسسه علم و صنعت به بزرگترین ارائهدهنده آموزش و مشاوره ایمنی در اصفهان تبدیل شدهاست و روشهای برتر اجرای سیستمها، ابزارها و آموزشها را برای طیف گستردهای از صنایع مختلف، هم در تسهیلات خودمان و هم در تسهیلات مشتریانمان توسعه داده و ارائه کردهایم.
موسسه علم و صنعت شیخ بهایی میتواند دانش اختصاصی این حوزه را به صورت دورههای استاندارد و ارائه راه حلهای سفارشی در اختیار شرکتها قرار دهد. این موارد میتواند به صورت دورههای سنتی، آموزش الکترونیکی و از طریق مشاوره ارائه شود. صرفاً بستگی دارد کدام راهحل بهترین کارایی را برای شما و سازمانتان داشته باشد. با مشاوران ما از طریق راههای ارتباطی در آکادمی علم و صنعت در تماس باشید.